Zonnige zomers waren altijd extra goed nieuws voor eigenaars van zonnepanelen. Naast het compenseren van hun eigen stroomverbruik, zouden ze de overtollige stroom kunnen verkopen aan de energieleverancier.
Dat is nu aan het veranderen. Steeds meer energiebedrijven brengen kosten in rekening voor het terugleveren van stroom, tot ongenoegen van klanten met zonnepanelen. Maar: panelen blijven behoorlijk lucratief.
Omdat panelen zo goedkoop zijn geworden, is het balanceringsschema eigenlijk niet meer nodig.
Mathijs Bouman, econoom
Om mensen te motiveren om zonnepanelen te installeren, introduceerde de overheid de regeling voor netto-meting. Dit betekent dat de elektriciteit die eigenaars van zonnepanelen aan het elektriciteitsnet leveren, kan worden afgetrokken van de elektriciteit die ze verbruiken. Op deze manier was een dak vol zonnepanelen vaak snel terugverdiend.
Energiebedrijven zijn verantwoordelijk voor de regeling. In de zomer krijgen ze veel stroom teruggeleverd, maar dan verdienen ze er weinig aan. In de winter moeten ze veel stroom gratis leveren aan eigenaars van zonnepanelen.
De bedrijven mogen zelf beslissen hoe ze deze extra kosten verrekenen. Voorheen deden ze dat door alle klanten een bijdrage te laten leveren. Mensen zonder zonnepanelen, die vaak toch al minder te besteden hebben, betaalden voor mensen met zonnepanelen. “Steeds meer energiebedrijven zeggen: dat is oneerlijk”, zegt energie-expert Isabelle van der Ende van Milieu Centraal.
Elektriciteitsnet onnodig belast
Econoom Mathijs Bouman spreekt van “oversubsidiëring”. “De regeling was vooral bedoeld om de zonnepanelenmarkt te ontwikkelen. Maar omdat panelen zo goedkoop zijn geworden, is deze subsidie eigenlijk niet meer nodig.”
Een ander nadeel van net-meting: eigenaren van zonnepanelen hebben geen financiële prikkel om veel stroom te verbruiken als er veel zon is. “Het elektriciteitsnet wordt daardoor onnodig belast,” zei Bouman.
De regering wilde daarom de salderingsregels vanaf 2025 geleidelijk afschaffen, maar de Senaat blokkeerde dit. Het gevolg is dat de energiebedrijven opdraaien voor de kosten van het salderen. Om ervoor te zorgen dat klanten zonder zonnepanelen hier niet langer voor hoeven te betalen, brengen steeds meer energiebedrijven terugleverkosten in rekening. De kosten en regels verschillen aanzienlijk per energiebedrijf. “Dat is heel verwarrend,” zegt Van der Ende.
Tegelijkertijd benadrukt Van der Ende dat zonnepanelen nog steeds erg lucratief zijn. Milieu Centraal berekende dat mensen hun zonnepanelen met terugleverkosten in ongeveer acht jaar terugverdienen. Zonder terugleverkosten was dat vijf jaar. “Nu is dat verschil best groot, maar het zegt eigenlijk niet zoveel. Want die panelen liggen 25 jaar op je dak, dus je hebt nog zeventien jaar gratis elektriciteit.”
“Bovendien ben je niet afhankelijk van een grillige energiemarkt. Je wekt je eigen groene stroom op, wat goed is voor het klimaat en je portemonnee.”
Thuis accu
Zonnepanelen zouden nog winstgevender zijn als alle opgewekte energie gebruikt zou kunnen worden door de eigenaren. Grote batterijen om overtollige zonne-energie op te slaan zijn nu nog duur, maar de terugleverkosten vormen een extra financiële stimulans. Bouman: “Thuisbatterijen worden winstgevender naarmate de terugleverkosten stijgen.”
Hoe dan ook, zonnepanelen blijven een goede investering, zegt Van den Ende. Mensen die al panelen hebben, betalen elke maand enkele tientallen euro’s meer dan ze dachten toen ze ze kochten. Oneerlijk, vinden sommigen. Van der Ende: “Het is dan raadzaam om extra goed te kijken bij welke energiemaatschappij je zit, want de verschillen zijn vrij groot.”
Bron: NOS.nl, 7 mei 2024